Poradnik dietetyczny Radia Jura: Kamica woreczka żółciowego. Jakie są jej przyczyny?
Kamica woreczka żółciowego jest chorobą, w której tworzą się kamienie w pęcherzyku żółciowym. Pęcherzyk żółciowy jest małym woreczkiem znajdującym się pod wątrobą, który magazynuje żółć, substancję wydzielaną przez wątrobę, która pomaga w trawieniu tłuszczów.
Kamica woreczka żółciowego
Kamienie żółciowe mogą powstać, gdy żółć zawiera zbyt wiele substancji, takich jak cholesterol i bilirubina. Kamienie te mogą blokować przepływ żółci i powodować ból, a nawet stan zapalny pęcherzyka żółciowego.
Epidemiologia kamicy woreczka żółciowego opiera się na różnych czynnikach ryzyka, takich jak wiek, płeć, genetyka, styl życia i dieta.
Z danych epidemiologicznych wynika, że kamica żółciowa jest jedną z najczęstszych chorób dróg żółciowych, a jej częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem. Szacuje się, że około 10-20% populacji w krajach rozwiniętych ma kamienie żółciowe, a około 20-30% z nich doświadcza objawów związanych z chorobą.
Kobiety są bardziej narażone na rozwój kamicy żółciowej niż mężczyźni
Badania wykazały, że około 20% kobiet i 10% mężczyzn w wieku powyżej 60 lat ma kamienie żółciowe. Czynniki ryzyka, takie jak otyłość, cukrzyca, choroby wątroby, ciąża i stosowanie leków, takich jak estrogeny i antykoncepcja hormonalna, zwiększają ryzyko rozwoju kamicy żółciowej.
Ponadto, dieta bogata w tłuszcze, niskobłonnikowa, uboga w wodę i błonnik, a także brak regularnych posiłków i nadmierne spożycie alkoholu, są czynnikami ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju kamicy żółciowej.
Przyczyny kamicy woreczka żółciowego
Przyczyny kamicy woreczka żółciowego są związane z wieloma czynnikami, takimi jak:
- Nadmiar cholesterolu w żółci;
- Zmiany w składzie żółci, takie jak wzrost stężenia soli żółciowych lub bilirubiny;
- Czynniki genetyczne;
- Nadwaga i otyłość;
- Dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, a także uboga w błonnik;
- Zaburzenia motoryki dróg żółciowych;
- Zaburzenia hormonalne;
- Niektóre choroby metaboliczne, takie jak cukrzyca i zespół metaboliczny;
- Niektóre leki, takie jak antykoncepcja hormonalna, leki hipolipemizujące, leki przeciwnowotworowe i immunosupresyjne;
- Niektóre czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie środowisk.
Długotrwałe narażenie na zanieczyszczenia środowiska, takie jak pestycydy, metale ciężkie i substancje chemiczne, może zwiększać ryzyko kamicy żółciowej.
Objawy kamicy woreczka żółciowego
Objawy kamicy woreczka żółciowego mogą mieć różny charakter i nasilenie, najczęściej występują one w postaci:
- Ostrego, kolkowego bólu w prawym podżebrzu lub w prawej górnej części brzucha, który może promieniować do pleców lub klatki piersiowej;
- Nudności i wymiotów, zwłaszcza po posiłkach bogatych w tłuszcze;
- Uczucia wzdęcia brzucha;
- Gorączki i dreszczy w przypadku zapalenia woreczka żółciowego;
Kamica woreczka żółciowego może prowadzić do poważnych powikłań, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Kamienie żółciowe mogą blokować przepływ żółci z pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, co prowadzi do stanów zapalnych tych narządów. Kamienie mogą również blokować przepływ soku trzustkowego, co prowadzi do uszkodzenia i zapalenia trzustki. W niektórych przypadkach, pęcherzyk żółciowy może stać się tak rozciągnięty, że powstaje przepuklina, czyli rozwarstwienie ściany pęcherzyka. Kamienie żółciowe mogą również powodować ostrą niewydolność nerek. Gdy infekcja woreczka żółciowego nie jest leczona mogą wystąpić ropnie pęcherzyka żółciowego.
Badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne wykonywane w przypadku kamicy woreczka żółciowego:
- badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej (USG);
- badania morfologiczne;
- tomografia komputerowa (CT);
- rezonans magnetyczny (MRI);
- cholangiopankreatografia wsteczna (ERCP),
- biopsja pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych.
Oprócz badań diagnostycznych, ważne jest również przeprowadzenie dokładnego wywiadu medycznego, w którym pacjent opowie o swoich objawach, chorobach współistniejących i stosowanych lekach.
W przypadku leczenia kamicy woreczka żółciowego zaleca się ograniczenie spożycia tłuszczów i produktów o wysokiej zawartości cholesterolu, takich jak żółty ser i jajka. Zalecana jest dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu, oparta na niskotłuszczowych produktach mlecznych, chudym mięsie i rybach, a także na warzywach, owocach i pełnoziarnistych produktach zbożowych. Należy unikać alkoholu, kawy, mocnej herbaty, czekolady, tłustych potraw i pikantnych przypraw, ponieważ mogą one zaostrzać objawy choroby. W leczeniu kamicy żółciowej stosuje się również dietę bogatą w błonnik, ponieważ błonnik zmniejsza wydzielanie żółci i pomaga w usuwaniu kamieni. Wskazane jest również regularne spożywanie posiłków, unikanie długotrwałych okresów głodzenia i kontrolowanie wagi ciała, ponieważ otyłość jest czynnikiem ryzyka kamicy żółciowej.
O autorze: Marta Pilecka
Jestem studentką II roku dietetyki na UJD w Częstochowie, interesuje się zdrowym odżywianiem oraz gotowaniem, w wolnym czasie lubię uprawiać sport.
Czytaj także:
