Poradnik dietetyczny Radia JURA: Jak sprawdzić stan swojego zdrowia? Analiza badań krwi
Nowy Rok, Nowa/Nowy TY- to najlepszy czas na zrobienie przeglądu, nie tylko w samochodzie, ale przede wszystkim przeglądu naszego stanu zdrowia. Jak sprawdzić stan swojego zdrowia? Jakie badania laboratoryjne z krwi wykonać i czego możemy się z nich dowiedzieć? Jak się do nich przygotować?
Powszechnie wiadomo, że badać się trzeba. Jednak czy robimy to regularnie? Niestety nie, a szkoda, bo wyniki naszych badań krwi są w stanie powiedzieć nam naprawdę dużo o naszym stanie zdrowia, o niedoborach i o towarzyszących nam objawach, często niewiadomego pochodzenia. Zatem po krótce przyjrzyjmy się dziś samym podstawom, co każdy z nas powinien badać przynajmniej raz w roku profilaktycznie.
Czego dowiesz się z morfologii?
– Jakie masz niedobory,
– ile one trwają,
– jakie masz tendencje zdrowotne,
– czy rozwija się jakaś choroba w Twoim organizmie,
– czy masz pasożyty,
– czy rozwijają się jakieś zakażenia bakteryjne lub wirusowe a może choroba autoimmunologiczna,
– czy masz tendencję do tworzenia nowotworów,
– jakie mogą być przyczyny Twojego wiecznego zmęczenia,
– czy Twoja odporność jest wystarczająca,
– czy występuje u Ciebie ryzyko miażdżycy, alergii czy nietolerancji pokarmowych,
– jak funkcjonują twoje hormony,
– jak pracują twoje nerki, nadnercza, wątroba itp.,
– czy masz problemy z gojeniem się ran, a może z krzepliwością krwi.
Oczywiście wyników nie czytamy wybiórczo, tylko analizujemy razem wszystkie parametry, ponieważ niewielkie odchylenia od normy są w porządku i wcale nie muszą świadczyć o czymś groźnym. Należy też wziąć pod uwagę różne symptomy i objawy kliniczne jakie nam towarzysza.
fot. Pixabay
Wykaz profilaktycznych badań dla kobiet i dla mężczyzn
Kobieta 20+
Badania ogólne:
– morfologia z rozmazem
– TSH, FT3, FT4, aTPO, aTG,
– lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy)
– glukoza na czczo, insulina na czczo, hemoglobina glikowana (gdy w poprzednich latach poziom glukozy był za wysoki)
– ALAT, AST, GGTP, bilirubina
– kwas foliowy, witamina B12,
– żelazo, ferrytyna,
– przeciwciała na różyczkę, cytomegalię czy toksoplazmozę (przed ciążą i w jej trakcie)
– hormony płciowe: między 6 a 8 dniem cyklu: LH, FSH, estradiol, testosteron, androstedion; w 21 – 23 dniu: progesteron, prolaktyna; przy braku miesiączki – w dowolnym dniu
– kreatynina,
– kwas moczowy,
– mocz z osadem,
Mężczyźni 20+
– morfologia z rozmazem
– TSH, FT3, FT4, aTPO, aTG,
– lipidogram
– glukoza na czczo, insulina na czczo, hemoglobina glikowana
– ALAT, AST, GGTP, bilirubina
– kwas foliowy, witamina B12, homocysteina
– żelazo, ferrytyna,
– hormony płciowe: LH, FSH, estradiol, testosterol wolny i całkowity, androstendion, progesteron, prolaktyna
-kreatynina
– kwas moczowy
– mocz z osadem.
fot. Pixabay
Jak prawidłowo przygotować się do badań?
1. Ważna jest godzina pobrania. Zaleca się aby krew do badań była pobierana rano na czczo, między godziną 7 a 9.
2. Dieta. Ważne aby przyjść na czczo ponieważ spożycie posiłku przed badaniem może zaburzyć ważne parametry. Jeśli na kolacje zjemy posiłek obfitujący w tłuszcze i węglowodany – panel lipidowy może być mocno zaburzony. Nie spożywaj też kawy przed badaniem, może to zaburzyć wynik glukozy i kwasów żółciowych. Wszelkie leki należy zażyć po badaniu, chyba że są one niezbędne do przeżycia. Zaleca się odstawienie wszelkiej suplementacji na tydzień przed badaniem. Odstawiamy także alkoholu, który może wpłynąć na błędny wynik chociażby trójglicerydów czy cholesterolu całkowitego.
3. Punkt pobrań. Wiele jest punktów pobrań wobec tego są także różne normy. Dobrze aby pobierać krew zawsze w tym samym laboratorium jeśli tylko to możliwe.
4. Wysiłek fizyczny. W tygodniu poprzedzającym badania powinniśmy normalnie utrzymywać normalny poziom aktywności fizycznej. Dla każdego będzie to oznaczać coś innego – jeśli od kilku lat trenujesz systematycznie 4-5 razy w tygodniu, nie ma potrzeby rezygnowania z tego przed badaniami. Z kolei jeśli nie ćwiczysz regularnie i nagle tydzień przed badaniami trenujesz ciężko przez 5 dni w tygodniu – spodziewaj się, że wyniki będzie trzeba powtórzyć.
5. Stres. Pod wpływem stresu wzrasta poziom angiotensyny, katecholaminy kortyzolu, prolaktyny, reniny, somatotropiny, THS, wazopresyny, albuminy, glukozy, insuliny, mleczanów czy cholesterolu. Oczywiście stresu nie jesteśmy w stanie wyeliminować na stałe, ale warto aby bezpośrednio przed badaniami nie stresować się na zapas.
6. Pozycja ciała. Stężenie niektórych substancji może być różne w zależności od tego czy siedzimy czy leżymy. Gdy leżymy i nagle gwałtownie wstajemy – podnoszą się niektóre parametry jak białko, wapń, hematokryt, cholesterol czy liczba białych krwinek.
7. Cykl miesięczny. U kobiet w wyniku menstruacji może dojść do zaburzenia wyników czerwonych krwinek oraz hormonów płciowych.
O autorce: Klaudia Zdanowska
Jestem studentka III roku dietetyki. Na co dzień pracuję jako trener personalny w klubie Well Fitness.
Zobacz także:
