Tradycje bożonarodzeniowe w naszym kraju
W Polsce mamy wiele tradycji bożonarodzeniowych, w domach śpiewa się kolędy, a przy wigilijnym stole zostawia się wolne miejsce, dla niespodziewanego gościa. Na stole pojawia się 12 potraw, a pod obrusem sianko. Jakie są jeszcze inne tradycje wigilijne, które możemy spotkać w naszym kraju?
Pierwsza gwiazdka na niebie
Zgodnie z tradycją w wigilię Bożego Narodzenia, czyli 24 grudnia, do stołu zasiada się dopiero wtedy, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, która zwiastowała narodziny Jezusa.
Czytanie Ewangelii
Wigilijne tradycje nieco różnią się w zależności od regionu, lecz są też jednak elementy, które są obecne w całej Polsce. Przed przystąpieniem do kolacji, czytamy fragment Ewangelii Łukasza (Łk 2, 1-14), która dotyczy narodzin Jezusa.
Łamanie się opłatkiem
Wszyscy uczestnicy kolacji, łamią się wzajemnie opłatkiem i składają sobie życzenia. Nie jest to zwyczaj wyłącznie polski, spotykany też na Słowacji, Litwie, Białorusi, Ukrainie, w Czechach i we Włoszech. Opłatek symbolizuje pojednanie, przebaczenie. Uznaje się go za znak miłości i przyjaźni. Jest symbolem duchowym, nawiązuje do modlitwy Ojcze Nasz (chleba naszego powszedniego…). Należy być jak chleb dobrym i jak chleb podzielnym.
Sianko
Pod obrusem znajduje się wiązka siana, a na stole znajduje się jedno dodatkowe nakrycie. To Zwyczaj z XIX wieku, jest on pozostałością słowiańskich wierzeń, gdzie nietkniętą część jedzenia zostawiało się dla duchów przodków. Sianko pod obrusem jest symbolem żłóbka, jest symbolem ubóstwa w jakim narodził się Jezus. Biały obrus symbolizuje zaś jego szaty. W niektórych rejonach Polski wyciąga się źdźbła siana spod obrusa. Ten, komu uda się wyciągnąć proste, najdłuższe źdźbło, będzie miał powodzenie w kolejnym roku.
12 potraw na świątecznym stole
W większości domów przyjęło się, że potraw ma być dwanaście. Ilość ta w zależności może się różnić. Podstawowe dnia to:
- barszcz czerwony,
- śledzie,
- karp,
- kapusta wigilijna,
- kompot z suszu,
- pierogi z kapustą i grzybami,
- zupa grzybowa,
- kutia,
- piernik,
- makowiec.
Potrawy mają także swoją symbolikę:
- Ryby to symbol odrodzenia się Jezusa do życia,
- Kompot z suszu: gruszki miały zapewniać długowieczność, jabłka- miłość i zdrowie, suszone śliwki odpędzały złe moc,
- Mak to bogactwo,
- Piernik – dobrobyt,
- Chleb – Symbol nowego życia i dobrobytu.
Wigilia to dzień postny
W wielu domach praktykuje się zachowanie postu w wigilię, chodź ten w Kościele katolickim został zmieniony w 1983 roku. W Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do 2003.
Dodatkowe nakrycie
Zbłąkany wędrowiec może zapukać do naszych drzwi, kiedy my będziemy w czasie spożywania wigilijnej wieczerzy. Wówczas trzeba go ugościć, bo jak mówią „Gość w dom, to Bóg w dom”. Puste miejsce jest także upamiętnieniem osoby, która zmarła. Puste miejsce to również symbol pojednania z osobami samotnymi, których nie znamy, ale wiemy, że takie są, a nie mają z kim spędzić świąt.