Poradnik dietetyczny Radia JURA: Kontrowersyjne diety w wieku dziecięcym, czyli dieta wegetariańska i wegańska dla dzieci
W naszej kulturze utarły się pewne przekonania, że dzieci potrzebują mięsa, mleka krowiego czy masła do wzrostu, itp. Tymczasem jednak okazuje się, że dzieci potrzebują spożywać z diety określone składniki odżywcze w odpowiednich ilościach. Dieta roślinna jest bezpieczna pod warunkiem, że będzie odpowiednio zbilansowana. Z dostępnych badań wiemy, że wegańskie niemowlęta karmione piersią rozwijają się prawidłowo, a mleko wegetarianek jest zbliżone składem do mleka kobiet niebędących wegetariankami.
Czym różni się dieta wegetariańska od diety wegańskiej?
Wegetarianizm różni się od weganizmu tym, że wegetarianie spożywają czasem ryby i owoce morza oraz produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak: mleko, jaja, ser. Weganie natomiast wykluczają z diety wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego.
Wegedzieci
Dieta wegeprzedszkolaków czy starszych dzieci nie różni się znacznie od diety ich rodziców. Przedszkolaki mogą jeść praktycznie wszystko, z wyjątkiem leśnych grzybów. Zasady komponowania jadłospisów dla dzieci są zbliżone do jadłospisów zdrowej osoby dorosłej, jednak trzeba zwracać uwagę na wapń oraz białko (zapotrzebowanie jest zależne od masy ciała dziecka). U starszych dzieci należy zwrócić uwagę również na żelazo.
fot. Pixabay
Witaminy i składniki mineralne a dieta roślinna
Witamina B12 powinna być suplementowana na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej. Uzupełnianie możemy zacząć między 7. a 10. miesiącem życia, chyba że niskie stężenie tej substancji będzie zauważalne wcześniej – wtedy można suplementować ją od razu.
Żelazo
W drugim półroczu życia dziecka należy zwrócić większą uwagę na żelazo, ponieważ rezerwy tego składnika, zgromadzone przez organizm dziecka w życiu płodowym, wyczerpują się między 4. a 6. miesiącem życia.
U starszych dzieci również należy zwracać uwagę na żelazo, szczególnie dziewcząt, które wchodzą w okres dojrzewania i zaczynają miesiączkować. Czas dojrzewania to dobry moment, aby sprawdzić zapasy żelaza w organizmie, badając stężenie ferrytyny we krwi.
Wapń
Dziecko w wieku 1 – 3 lat potrzebuje 700 mg wapnia na dobę. Roślinne zamienniki nabiału, które uzupełnią wapń w diecie dziecka, to głównie napoje roślinne wzbogacane w wapń: migdałowe, owsiane, itp. oraz tofu i tempeh. Biodostępność wapnia z tych produktów wynosi ok. 30%, czyli tyle samo, co z mleka i nabiału. Aby dziecko miało odpowiednią ilość wapnia w diecie, należy mu podać przynajmniej jedną porcję takich produktów w ciągu dnia.
Najlepsze napoje roślinne wzbogacane w wapń
- Wybierając napój roślinny należy zwrócić uwagę na to, czy jest w nim wapń w ilości 120 mg/100 ml produktu, czyli podobnie jak w mleku krowim. Najlepiej wybierać napoje roślinne bez dodatku cukru.
- Dzieciom poniżej 3. roku życia nie należy podawać napojów ryżowych (przynajmniej nie codziennie), ze względu na większą kumulację arsenu w takich produktach (arsen jest zaliczany do czynników szkodliwych, który może być niebezpieczny dla niemowląt i dzieci ze względu na ich nie w pełni dojrzały układ odpornościowy, który nie zapewnia wystarczającej ochrony przed zanieczyszczeniami z żywności).
- Ważne jest, aby przed podaniem dziecku napoju roślinnego, wstrząsnąć opakowaniem. Wapń osadza się na dnie, a dzięki wstrząśnięciu rozproszy się w całej zawartości opakowania.
Gdzie znajdziemy wapń?
Oprócz napojów wzbogacanych w wapń, możemy go również pozyskać z niżej wymienionych produktów, lecz będą to znacznie mniejsze ilości. Z orzechów, nasion, fasoli, maku czy sezamu biodostępność wapnia wynosi 15 – 20%. Zielone warzywa liściaste (głównie jarmuż, kapusta włoska, liście rzepy, rukiew wodna) mają wyższą biodostępność wapnia na poziomie 40 – 50%, jednak przeszkodą dla dziecka mogą być porcje. O ile zjedzenie 80 g tofu lub wypicie 250 – 300 ml napoju roślinnego przez dziecko jest możliwe, to codzienne spożywanie całego brokuła lub główki kapusty jest mało prawdopodobne – a tyle właśnie musiałoby ono zjeść warzyw, aby dostarczyć taką ilość wapnia, jak z tofu lub napoju roślinnego. Dodatek wapnia do diety może stanowić również woda – Wodę niskozmineralizowaną podajemy dzieciom poniżej 3. roku życia, zawiera ona 44 – 94 mg wapnia na 1 litr. Woda średniozmineralizowana zawiera najczęściej 1,6 – 196 mg wapnia na 1 litr i można ją podawać starszym dzieciom.
Autor: Sandra Samol, Natalia Skawińska
Sandra Samol: Studentka trzeciego roku studiów licencjackich na kierunku Dietetyka oraz członkini Koła Naukowego Dietetyków UJD. Interesuję się dietetyką i wpływem żywienia na organizm człowieka w różnych etapach jego życia. Uwielbiam tworzyć zdrowe, ale zarazem ciekawe posiłki, a także interesuję się sportem
Natalia Skawińska: Studentka trzeciego roku studiów licencjackich na kierunku Dietetyka oraz członkini Koła Naukowego Dietetyków UJD. Interesuję się szeroko pojętym sportem. W czasie wolnym pogłębiam swoją wiedzę z zakresu dietetyki sportowej i klinicznej.
Zobacz także:
- Poradnik dietetyczny Radia JURA: IF, czyli tzw. Dieta okienkowa czy post przerywany. Na czym polega?
- Poradnik dietetyczny Radia JURA: Jak nie dać się jesiennej chandrze i nie przytyć do wiosny?
- Poradnik dietetyczny Radia JURA: Gluten – czy należy się go bać?
- Poradnik dietetyczny Radia JURA: Październikową porą najbardziej pożądana staje się… pomarańczowa dynia
