Tradycje świąteczne w innych regionach Polski
Boże Narodzenie to wyjątkowy czas w roku. Każdy z nas ma swoje skojarzenia z tym okresem, te jednak często wiążą się z tradycjami, jakie towarzyszą naszemu świętowaniu. A tradycje różnią się przede wszystkim w zależności od regionów.
Jak zatem jest na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim?
O tradycjach bożonarodzeniowych na Górnym Śląsku opowiada Joanna Zygmund–Kipka z Żorskiego Centrum Regionalnego:
Co się znajduje na świątecznym stole:
Czy na Śląsku musiało być 12 wigilijnych potraw?
Czy w pierwszy dzień świąt je się tradycyjny śląski obiad:
Kto na Śląsku przynosi prezenty?
Na Śląsku ważnym dniem jest Wigilia, to z tym dniem związanych jest dużo różnych wierzeń i zwyczajów:
Pierwszy dzień świąt zarezerwowany jest dla najbliższych…
Wróży się pogodę na przyszły rok:
O tradycjach bożonarodzeniowych na Śląsku Cieszyńskim i w Beskidach opowiada Grzegorz Studnicki, etnograf z Muzeum Śląska Cieszyńskiego:
Co na świątecznym stole oprócz zupy rybnej?
Co jeszcze pojawi się na stole w święta?
Szulki to jedna z ikon Śląska Cieszyńskiego:
Kto przynosi prezenty?
Słynne cieszyńskie ciasteczka i niektóre wierzenia:
Wróżby z jabłek i orzechów:
Wesołych Świąt!
Dolny Śląsk
Każdy region ma swoje własne świąteczne obyczaje. Niekiedy wielowiekowe. A Dolny Śląsk? Jest częścią Polski od zaledwie przeszło siedemdziesięciu lat. Czy to oznacza, że nie możemy się pochwalić naszym wrocławskim Bożym Narodzeniem? Pytaliśmy o to specjalistkę od tradycji, Dorotę Jasnowską z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu:
– tak więc nie jest to wada Dolnego Śląska… a jego siła. Najlepiej i najpiękniej widać to na przykładzie kuchni:
Popularnie mawiamy: „co kraj to obyczaj”. Czy więc można zaryzykować stwierdzenie, że na Dolnym Śląsku wręcz „co dom to obyczaj”? „W pewien sposób tak” – potwierdza ekspert, „choć…”
– opowiada Dorota Jasnowska z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu. A czy w naszym Bożym Narodzeniu znajdzie się coś prawdziwie wrocławskiego albo dolnośląskiego? Takich śladów musimy szukać w przeszłości miejsca, w którym żyjemy:
– mówi Dorota Jasnowska. Są jednak pewne rzeczy które się nie zmieniają… i takie, które już dawno się zmieniły i raczej nie ma do nich powrotu:
Jak wspomniała nasza ekspert, „w każdym domu jest choinka”. I chyba nikt w Polsce nie wyobraża sobie udanych świąt bez świątecznego drzewka. Ale kto podkłada pod nią prezenty? Na zachodzie jest to zwykle św. Mikołaj. Ale w Polsce – różne postacie. Kto we Wrocławiu? Odpowiedź na to pytanie jest niełatwa nawet dla eksperta!
…jest też jeszcze jedna postać. Związana chociażby ze stacjonującymi do niedawna na Dolnym Śląsku wojskami radzieckimi. Trochę przykurzona, ale wciąż pamiętana przez nieco starszych wrocławian. Mowa o Dziadku Mrozie. Czy on wciąż odwiedza domy na Dolnym Śląsku?
– mówi Dorota Jasnowska z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu. Wiele regionów kraju ma piękne i niezwykłe świąteczne tradycje. Ale tylko u nas na tak niedużym obszarze można spotkać aż tak wiele najbardziej rozmaitych zwyczajów.
